Diyarbakır Karacadağ bazaltı yaklaşık olarak 80 metre kalınlığındaki 10.000 km2 lik bir alanda kuzeygüney yönlü bir elips şeklinde yayılma gösterir. Diyarbakır şehri de bu bazaltlar üzerinde bulunmaktadır.
Bazalt, akıcı ve bazik lavların soÄŸuma yüzeyine dik olarak beÅŸ ve altı kenarlı sütunlar ÅŸeklinde katılaÅŸması ile oluÅŸmuÅŸtur. Koyu gri-siyah arasında deÄŸiÅŸen renklere sahiptir. Bazalt su emme, paslanma, dona, darbelere ve sürtünmelere karşı çok dayanıklıdır. Renk deÄŸiÅŸtirmez ve aşırı derecede camsı niteliÄŸi yoktur. Bu nedenle de uzun süre yapıda leke ve kılcal çatlaklar oluÅŸmaz. Asitlere karşı dayanıklıdır. Bu özelliklerinden dolayı yapılarda bolca kullanılmıştır.Â
Diyarbakır’a hangi yönden bakılırsa bakılsın bazalt taşının hâkim olduÄŸu bir yapıya sahip olduÄŸu gözlenir. Yöresel bir malzeme olması ve bölgede bol miktarda bulunması nedeniyle binlerce yıldır yapı malzemesi olarak kullanılmıştır. Yaklaşık 9000 yıllık geçmiÅŸi ile 5,5 km uzunluÄŸa sahip surlar, camiler, hanlar, hamamlar, medreseler, evler ve yollarda ana malzeme olarak bazalt taşı kullanılmıştır.Â
