- Ayvalı Kavurma
- Mumbar Dolması
- Cartlak Kebabı
- Patlıcan Dizme
- Burma Kadayıf
- Duvaklı Pilav
- Sıkma
- İçli Köfte
- Bostana
- Köfteli Lebeniye
- Ekşili Tavuk
- Hıllorik
- Diyarbakır Çöreği
- Revani
- Fıstıklı İrmik Helvası
- Nardanaşı
- Kaburga Dolması
- Elma Düzmesi
- Serbizer
- Hıncık
- Paluze Tatlısı
- Habenisk
- Tırşık
- Ciğer
- Ayvalı köfte
- Ayvalı kavurma
- Tas kebabı
- Mastava aşı
- Meyir
- Simindirik Çorbası
- İncaz Hoşafı
- Kabak Meftunesı
- Patlıcan Meftunesi
- Kenger Boranisi
- Kuru Dolma
- Dalak Dolması
- Erikli Yaz Türlüsü
- Babagabuç
- Kaburga Dolması
- Et eşkenesi
- Pencegost Pilavı
- Gendüme Aşı
- Ayvalı Köfte
- Ciger Kebabı
- Kulak çorbası
- Patlıcanlı Kazan Kebabı
- Gebol Yemeği
- Perdeli Cıger
- Kengerli Bulgur Pilavı
DİYARBAKIR MUTFAĞI GASTRONOMİSİ
Tarihi boyunca 33 medeniyete ev sahipliği yapan Diyarbakır, köklü geçmişine paralel olarak zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. İklim ve doğa koşullarının da etkili olduğu yöresel mutfak kültüründe etin özel bir yeri vardır. Diyarbakır, Doğu ve Güneydoğu Anadolu mutfağının tipik özelliklerini taşır. Ciğer kebabı, içli köfte, çiğ köfte, bulgur pilavı, kaburga, keşkek, lebeni, burma gibi yemekleri ile kadayıf ve nuriye gibi tatlıları ünlüdür. Üzümden yapılan pestil ve sucuk, otlu ve örgü peynir, sumak diğer mutfak lezzetleri arasındadır.
Kahvaltılıklar
Diyarbakır, kahvaltı çeşitliliği ve lezzetiyle sınırları aşan bir üne sahiptir. Diyarbakır kahvaltısı, sac kavurmalı yumurtadan soğuk güvece, çeşit çeşit peynirlerden meyve tabağına kadar yirmiyi aşkın üründen oluşur. Kahvaltı sofrasında; yakın yörelerin 14 çeşit peyniri, un ve yumurta ile yapılan murtuğası, petek bal ve süzme balı, özel soslu süt kaymağı, 3 çeşit reçeli, siyah-yeşil zeytin çeşitleri, yöre ürünü koyun yoğurdu, özel salatası, közlenmiş biber ve patlıcanı, patates kızartması, domates ezmesi, sucuklu ve kavurmalı yumurtası yer alır. Şurubi Harir sosuna bulanmış “Cennet Tabağı” ise
YEMEKLER
Geleneksel yemek türleri içinde et çok önemlidir. Et, çoğu kez patlıcan ve domatesle birlikte kullanılır. Diyarbakır’ın yemekleri bol yağlı, acılı ve ekşilidir. Patlıcan ve kabak meftunesi, etli ekşili dolma, kibe mumbar ve kelle paça ana yemekler arasındadır. İçli köfte, bulgur pilavı, belluh, lapa, hıllorik, pıçık, sığma, lebeni (yoğurt çorbası), duvaklı pilav, kibe kudur, keşkek ve habenisk ise tahılın kullanıldığı yöresel yemeklerdir. Diyarbakır mutfağının en ünlü ızgarası ciğer kebabıdır. Sac tava da yöre mutfağı ile özdeşleşmiştir. Et suyu veya kavurmaya simindirik ilave edilerek pişirilen çorbası da önemlidir. Anadolu’nun çoğu yerinde olduğu gibi yiyecekler kurutularak kış için saklanır. Peynir çeşitleri kış için saklanan bu ürünlerin başında gelir. Üzümden yapılan pestil ile pekmez ve etten yapılan kavurma ve sucuk gibi yemekler önemli kışlık ürünlerdir.
TATLILAR
Diyarbakır mutfağı, tatlı bakımından da çok zengindir. Bunların başında kadayıf gelmektedir. Kadayıfın kaymaklı, kaymaksız ve peynirli olmak üzere üç farklı türü vardır. Revani, zingil, üstüne pekmez ve yağ dökülen taş ekmeği, sütlü nuriye, soğuk baklava, künefe ve halbur hurma yöre mutfağının diğer tatlı çeşitleridir.
Nerede Yenir?
Her köşe başında bir kebapçı bulabileceğiniz Diyarbakır’da yemek mekânları tarihi şehir olan Suriçi’nde yoğunlaşmıştır. Şehrin pek çok noktasında güzel bir yemek yiyebileceğiniz lüks restoranlar ve büyük oteller yer alır. Kahvaltı için popüler mekânların başında Hasan Paşa Hanı gelir. Burada birçok dükkan, hazırladıkları birbirinden renkli kahvaltılıkla müşterilerini beklemektedir.
Şehrin yöresel yemeklerini yapan ve Diyarbakır’da bulunan hemen her lokantanın bir özel yemeği vardır. Müşteriye sunulan mönü broşüründe de yer alan bu spesiyaller, genelde o mekânın en iyi yemeğidir. Lokanta, ocak başı, kafe gibi küçük mekânlar genellikle rezervasyon sistemiyle çalışmaz. Ancak, günün saatine ve yoğunluğa bağlı olarak yer bulamama ihtimaline karşılık, özellikle büyük restoranlarda rezervasyon yaptırmanız gerekebilir
Açılış-Kapanış Saatleri
Şehirde hayat erken başlar ve geç saate kadar canlılığını korur. Şehirde kahvaltı mekânları sabah
06.00’dan itibaren açılmaya başlar ve akşam saat 20.00’e kadar çalışır. Lokantalar ve kebapçılar çoğunlukla sabah 08.00 ile akşam 24.00 arasında açıktır.
Farklı saatlerde kapanan veya 7/24 çalışan yerlerde mevcuttur. İlçelerde Yemek İlçelerde ve gezi güzergâhlarında, Diyarbakır’ın zengin menüsünü bulabileceğiniz çok sayıda mekân yer alır. İlçelerde çoğunlukla kredi kartı geçerlidir.
Fiyatlar
Şehirde yemek ücretleri, makul seviyededir. Fiyatlar, restoran ve lokantalarda pazarlık konusu edilemez. Şehir merkezindeki yeme-içme mekanlarının büyük çoğunluğu da kredi kartı geçerlidir. Lokantalarda kuver, garsoniyer gibi ek ücretler bulunmazken, sürahi ile ikram edilen su için de ücret alınmaz. Kebaplarla birlikte servis edilen meze ve garnitürler de fiyata dahildir.
Diyarbakır Yemekleri
Bilinir ki şehirlerin mutfağından çok coğrafyaların mutfağı vardır. Çünkü mutfağı zengin ve özgün yapan o coğrafyanın bereketinde yetişen ürünleridir. Bereketli Hilalin tacı olan Diyarbakır bundan fazlasıyla nasibini almıştır. Ayrıca yörelerin mutfak zenginliğini belirleyen bir diğer olgu ise kültürlerin ve inançların zenginliğidir. Diyarbakır’ın gerek coğrafi olarak geniş bir hinterlandın merkezinde olması gerekse de tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olmasından kaynaklı zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Ayrıca günümüze kadar sürekli kozmopolit bir yaşamın canlı olması sayesinde her kültürden damıtılarak gelen lezzetler Diyarbakır mutfağını zenginleştirmiş ve günümüze taşımıştır. Diyarbakır mutfağı salt fizyolojik ihtiyaçları gidermek için değil aynı zamanda farklı ve özgün lezzetler arayanlar için çok önemli bir destinasyondur. Diyarbakır, gastronomiyi iliklerine kadar işlemiş bir kenttir. Çünkü kentte geçmişte tüketilen ve bu ürünlerin satıldığı muhitler bugün bile o semtin isimi olarak kullanılmaktadır.
Örneğin geçmişte Dicle Nehri’nde avlanan balıkların satıldığı nokta bugün ‘Balıkçılarbaşı’ semti olarak kayıtlara geçmiştir. Ayrıca Yoğurt Pazarı, Peynir Pazarı, Aşefçiler Pazarı, Sebzeciler Pazarı, Kasaplar gibi semt isimleri bunun en güzel örnekleri olsa gerek. Diyarbakır Gastronomi unsurlarının başında; Diyarbakır örgü peyniri, Diyarbakır Burma Kadayıfı, Diyarbakır Karacadağ Pirinci, Diyarbakır Karpuzu, Diyarbakır Ciğeri ve aynı zamanda UNESCO Dünya Kültür Mirası olan binlerce yıldır Diyarbakır Mutfağını besleyen Hevsel Bahçelerinden yetişen sebze ve meyveler ile halen meralarda beslenen hayvanlardan elde edilen etler, Üzüm, Sumak, Kişniş, diğer baharat çeşitleri, geniş ve bereketli ovalarından elde edilen tahıllardan üretilen ürünler yer almaktadır. Bunca bereket ve zenginlik içerisinden oldukça geniş yelpazede günün her anına ve her öğüne hitap edecek yiyecek ve içecekler bin yıllardan ve kozmopolit yapısından damıtılarak sofralara serilmektedir. Diyarbakır eşsiz mutfak kültürünün bilinirliği ve marka değerinin arttılması için 2021 yılında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na gastronomi alanında dahil olmak için başvurusunu yapmıştır. Bu bağlamda Türk Patent Enstitüsü’ne yöresel lezzetleri için Coğrafi İşaret Tescil Belgesi almak için başvurularda bulunmuştur. 2021 yılı sonu itibari ile
Coğrafi İşaret Tescil Belgesi ile tescillenmiş yöresel yemeklerimiz şunlardır:
1. Diyarbakır Kabak Meftunesi
2. Diyarbakır İçli Köftesi
3. Diyarbakır Kenger Boranisi
4. Diyarbakır Kuru Dolması
5. Diyarbakır Simindirik Çorbası
6. Diyarbakır Şehriyesi
7. Diyarbakır Tavuk Eşkenesi
8. Diyarbakır Tirit Yemeği
9. Diyarbakır Üsküre Kebabı
10. Diyarbakır Lebenisi Yemeği
11. Diyarbakır Mastava Aşı Yemeği
12. Diyarbakır Meyir Çorbası
13. Diyarbakır Armut Tatlısı
14. Diyarbakır Badem Ezmesi Lebzünye
15. Diyarbakır Dalak Dolması
16. Diyarbakır Erikli Yaz Türlüsü
17. Diyarbakır İncaz Hoşafı
18. Diyarbakır Nardan Aşı Yemeği
19. Diyarbakır Babaganuç Yemeği̇
20. Diyarbakır Hirçi̇kli̇ Meftunesi̇
21. Diyarbakır Kaburga Dolmasi
22. Diyarbakır Et Eşkenesi̇ Yemeği̇
23. Diyarbakır Ayvalı Köfte
24. Diyarbakır Ekşili Dolması